Je hoort ze tegenwoordig overal. Mensen die het reisvirus te pakken hebben en eigenlijk het liefst ieder jaar een sabbatical nemen. Heel leuk die wanderlust, maar sommige mensen slaan er zover in door dat ze hun familie, vrienden, relatie en werk stuk laten lopen. Is dit een medische epidemie of nemen we het allemaal iets te serieus?
In het jaar 2000 werd de term ‘Dromomania’ toegevoegd aan de Diagnostische Statistiek Handleiding van Mentale Stoornissen. De term staat voor een klinische verslaving aan niets minder dan reizen. Mensen die aan deze stoornis lijden hebben een niet-onderdrukbare drang naar reizen en zijn bereid alles op te geven voor hun hunkering naar nieuwe ervaringen. Dat is pas wanderlust.
Hebben we dat niet allemaal dan?
De beschrijving naar een rusteloosheid en drang om te reizen klinkt ons wel enigszins bekend in de oren. Bijna iedereen in onze kringen, inclusief ons hele kantoor lijkt aan deze ziekte te lijden. We twijfelen absoluut niet dat de verslaving bestaat (net als een verslaving aan je smartphone), nieuwe ervaringen maken namelijk absoluut een soort blijdschap hormoon aan waardoor je op reis vaak gelukkig bent. En gelukkig zijn is verslavend. Zelfs als je het uitmaakt met je vriendin om een jaar onafhankelijk weg te kunnen of je al je spaargeld opmaakt aan je droomreis door Azië is het twijfelachtig of je echt verslaafd bent.
Wat is de definitie van een verslaving?
Hoewel verslaving meestal geassocieerd wordt met drugs of alcohol hoeft het helemaal niet met een middel te maken te hebben. Een gokverslaving of seksverslaving zijn ook serieus erkende verslavingen die een leven kunnen verwoesten. Een van de definities van verslaving is “het zodanig fysiek of psychologisch gewend zijn aan een substantie of gewoonte dat het beëindigen hiervan ernstige trauma’s kan veroorzaken.” Onder deze definitie kan het best dat je zo erg gewend bent geraakt aan de reis-lifestyle dat onthouding traumatisch is. Vooral afkickverschijnselen in de vorm van toegenomen stress en verveling klinken voor ons herkenbaar.
Het grote struikelpunt bij deze definitie is dat mensen met een verslaving wel willen maar niet kunnen stoppen. ‘Ik wil de hele wereld zien’ is dus geen verslaving, ‘s nachts wakker liggen omdat je al een week in dezelfde plek zit is een ander verhaal. Er zijn zelfs verhalen van mensen die zo niet in staat waren om te stoppen met reizen dat ze te voet en blut doortrokken tot ze fysiek uitgeput neervielen. Het bekendste voorbeeld van Dromomania komt uit 1886 toen Fransman Jean-Albert Dadas wakker werd in het ziekenhuis zonder enige herinnering van zijn epische avonturen. Hij had last van een psychologische dwang om rond te trekken zonder er bewust bij stil te staan en zonder controle. Zo’n extreme vorm hebben meeste mensen met een wanderlust tattoo volgens mij niet.
De paradoxale ontsnapping van reizen
Mensen die vaak naar de fles of drugs rijken hebben vaak behoefte aan een ontsnapping van hun dagelijks leven. Die ontsnapping voelt zo goed dat het steeds vaker als oplossing gebruikt wordt. Reizen kan ook zo’n ontsnapping zijn. Mensen die thuis niet gelukkig zijn of ergens mee zitten gebruiken reis om de controle over hun leven terug te krijgen. Het moeilijke van een verslaving is juist dat je de controle over je leven kwijtraakt. Een lastig paradox dus.
Onvoorwaardelijk verlangen
Terugkomen van reis is voor veel mensen gemotiveerd door familie en vrienden thuis. Of je nou terugkomt voor een baan, een persoon of omdat het geld op is, het is het bewust prioriteiten zetten waarbij reizen niet langer op nummer 1 komt. Bij een verslaving is je lichaam en geest zo afhankelijk van de ervaringen dat je geen verstandige keuzes meer kan maken. Een blutte gokverslaafde kan overgaan op stelen van familie of onbekenden en het uitputten van alle mogelijk bronnen om de verslaving te onderhouden. Als je écht verslaafd bent aan reizen zal je er dus waarschijnlijk alles aan doen om dit verlangen te vervullen, onafhankelijk van wat je ervoor opoffert.
Is het voor meeste van ons niet meer een passie dan een verslaving?
En steeds vaker ook een competitie tegenwoordig! Reizen is zeker een van de leukste dingen in het leven en het is een hele goede passie om te hebben. We denken wel dat een verslaving echt hierop neerkomt:
- Baal je van je verslaving omdat je het niet onder controle hebt en je geen normaal leven kan lijden? Dan spijt het ons, maar je bent verslaafd en kan het best zo snel mogelijk hulp zoeken voordat je je nier verkoopt voor een vliegticket.
- Vind je reizen heel leuk en beland je elke keer dat je thuiskomt in een terugkom-dipje omdat je veel liever nog op reis was? Gefeliciteerd! Je hebt genoeg leven thuis om ervoor terug te komen én je hebt een passie voor reizen. Vinden wij een heerlijk leventje.
Nieuwe reis inspiratie nodig? Bekijk Lapland eens.
